Mưa nấm mối

Vùng đất phù sa cổ ở Tân Phú quê tôi. Nơi mà có sáu tháng nắng và sáu tháng mưa. Cái nắng chói chang vừa dịu bớt là bắt đầu những cây mưa đầu mùa bắt  đầu đổ xuống. Mưa đầu mùa quê tôi thường được ví von là “ mưa tối trời tối đất”. Sau những cây mưa đầu mừa ấy thường là những ngày rất đẹp, trời hanh nắng; những ngày này thường bắt đầu vào cuối tháng 4 đầu tháng 5 âm lịch.

Trong thời điểm này thì có hiện tượng độc đáo, mà chỉ xuất hiện ít lần trong năm. Đó là trời vừa nắng vừa mưa. Dân quê tôi gọi là mưa nấm mối.

Hình ảnh mưa nấm mối

Tôi không biết từ mưa nấm mối này bắt nguồn từ đâu, hay là trời đổ những tay nấm mối từ trên trời rơi xuống … mà tôi chắc chắn rằng là mùa nấm mối đã đến.

Sống ở đất Sài Thành một thời gian dài, làm cho tôi quên mất có một cơn mưa gọi là mưa nấm mối. Khi tôi cùng  những đứa bạn đang dzô dzô vài ly bia thì bất ngờ bàn kế ban có gọi từ … nấm mối … trong món ăn. Tôi mới chợt nhớ ra rằng, tuổi thơ của tôi còn “khắc" lên thân tay nấm mối.

Khi mưa nấm mối xuất hiện trong những ngày tiếp theo, chắc chắn là có nấm mối. Nên trẻ con trong xóm tôi tụ tập, rồi hẹn hò nhau đi từ sớm tinh sương, để đi hái nấm mối. Những có một đặc biệt là mùa nấm mối thường không có bằng chứng gì để biết, hay là ai dậy cho biết, nhưng trẻ con quê thì ai cũng biết.

Nấm mối thường mọc trên những ổ mối, nhưng không phải tất cả ổ mối nào cũng có nấm mối. Những ổ mối mà có ụ mối nổi lên cao thì chắc chắn rằng sẽ không có nấm mối. Những con mối này tôi không biết tên khoa học nó là gì nhưng hình dạng của nó thì rất dễ nhận biết. Hình dạng nó to hơn mối có cho nấm, đầu và thân tròn. Nó có rất nhiều con màu vàng, to như con kiến, và càng nó đỏ. Trong những ụ này thường có những con mối chúa to như ngón tay trỏ, màu vàng tươi, ăn rất béo. (Nếu bạn dám ăn); Trong khi đó những ổ mối mà có nấm mối thường là những ổ mối có con màu trắng, thân hình nhỏ và dài, thì giống này sẽ có cho nấm mối. Tất cả loại mối này đều trú ngụ dưới tán cây lớn.

Bởi vậy, trẻ con quê tôi thường biết hết tất cả những ổ mối có nấm trong xóm. Vì những ổ nấm mối chỉ mọc trên những ổ mối. Nên chỉ cần tới mùa đám trẻ con chỉ cần tới đó tìm kiếm.

Nhưng có một điều kỳ lạ là, không phải tất cả ổ mối (con mối cho nấm) năm trước có nấm thì năm sau lại có nấm, nó có thể “ biệt tăm” hai ba năm rồi mới xuất hiện lại nấm mối. Dù là trong một vùng chịu khí hậu và thổ những giống nhau, những các ổ nấm mối lại xuất hiện trong thời gian khác nhau. Nghĩ cũng lạ!

Và còn nhiều chuyện ly kỳ khác trong quá trình hái nấm mối.

Không có gì sung sướng bằng khi bạn phát hiện ra một ổ nấm mối mới – chỉ một mình bạn biết.

Một “trách nhiệm” rất lớn cho trẻ con quê tôi. Đó là phải kiếm ra nấm mối để phụ vụ cho một thủ tục “luật bất thành văn” cho ngày Tết đoan ngọ quê tôi. Đó là nguyên liệu chính cho món bánh xèo nấm mối.